Windows- rodzina systemów operacyjnych stworzonych przez firmę Microsoft. Systemy rodziny Windows działają na serwerach, systemach wbudowanych oraz na komputerach osobistych, z którymi są najczęściej kojarzone.
Systemy windows:
Windows 95 (nazwa kodowa Chicago) – to system operacyjny zorientowany na konsumenta, opracowany przez firmę Microsoft jako część rodziny systemów operacyjnych Windows 9x. Pierwszy system operacyjny z rodziny 9x, jest następcą Windows 3.1x i został wypuszczony do produkcji 15 sierpnia 1995 r., a do sprzedaży detalicznej 24 sierpnia 1995 r. Windows 95 połączył poprzednio oddzielne produkty MS-DOS i Microsoft Windows i zawierał znaczące ulepszenia w stosunku do swojego poprzednika, przede wszystkim w graficznym interfejsie użytkownika (GUI) i uproszczonych funkcjach „plug-and-play”. Wprowadzono również poważne zmiany w podstawowych komponentach systemu operacyjnego, takie jak przejście z 16-bitowej architektury wielozadaniowej na 32-bitową architekturę wielozadaniową z wywłaszczaniem, przynajmniej w przypadku uruchamiania 32-bitowych aplikacji w trybie chronionym.
W połączeniu z obszerną kampanią marketingową, Windows 95 wprowadził liczne funkcje, które były dostępne w późniejszych wersjach systemu Windows, takie jak pasek zadań, przycisk „Start” i sposoby nawigacji użytkownika.
Trzy lata po wprowadzeniu systemu Windows 95 zastąpił go system Windows 98. 31 grudnia 2001 r. Microsoft zakończył rozszerzoną obsługę systemu Windows.
Windows 98 (nazwa robocza Memphis, numer wersji 4.1) – 16/32-bitowy system operacyjny z graficznym interfejsem użytkownika firmy Microsoft. Jego premiera miała miejsce 25 czerwca 1998.
System w dużej mierze opiera się na Windows 95, ale zawiera poprawioną (lub dodaną) obsługę standardów takich jak USB, MMX i AGP. Windows 98 obsługuje system plików FAT32, wprowadzony już w wersji 95 OSR2. Dodano obsługę wielu monitorów, WebTV. Dodatkową nowością jest większe zintegrowanie przeglądarki internetowej Internet Explorer z interfejsem użytkownika, tzn. Active Desktop.
Microsoft po raz pierwszy dla Windows 98 udostępnił darmową usługę Windows Update, służącą do aktualizacji systemu.
We wrześniu 2013 system Microsoft Windows 98 był zainstalowany na mniej niż 0,01% komputerów na świecie[1]. Dla podobnego okresu dane dla Polski nie były dostępne, co oznacza, że udział systemu Windows 98 na polskim rynku wynosił mniej niż 0,1%
Windows 2000 – zorientowany na biznes system operacyjny, wyprodukowany przez Microsoft w Stanach Zjednoczonych, wydany jako część rodziny systemów operacyjnych Windows NT. Został zastąpiony przez Windows XP w 2001 roku, wypuszczony do produkcji 15 grudnia 1999 r.[1], i oficjalnie wprowadzony do sprzedaży detalicznej 17 lutego 2000 r.[2] Jest następcą systemu Windows NT 4.0.
Wydano cztery edycje systemu Windows 2000: Professional, Server, Advanced Server i Datacenter Server[3]; ta ostatnia (Datacenter), została wydana do produkcji i uruchomiona kilka miesięcy po wcześniejszych edycjach. W 2001 roku Microsoft wydał także wersję limitowaną Advanced Server i Datacenter Server przeznaczone dla 64-bitowych mikroprocesorów Intel Itanium. Chociaż każda edycja systemu Windows 2000 była skierowana na inny rynek, miały one wspólny zestaw funkcji, w tym wiele narzędzi systemowych, takich jak Microsoft Management Console i standardowe aplikacje do administrowania systemem.
Windows 2000 wprowadza NTFS 3.0, Szyfrowanie systemu plików, a także podstawowe i dynamiczne zarządzanie dyskami. Wsparcie dla osób niepełnosprawnych zostało ulepszone w porównaniu z Windows NT 4.0 dzięki kilku nowym technologiom wspomagającym, a Microsoft zwiększył wsparcie dla różnych języków i informacji o lokalizacji. Rodzina Windows 2000 Server posiada dodatkowe funkcje, w szczególności wprowadza usługę Active Directory, która w następnych latach stała się szeroko stosowaną usługą katalogową w środowiskach biznesowych.
Microsoft sprzedawał Windows 2000 jako najbezpieczniejszą wersję systemu Windows w tamtym czasie, jednak stał się celem wielu głośnych ataków wirusów, takich jak Code Red i Nimda(ang.). Przez dziesięć lat po wydaniu, prawie co miesiąc otrzymywał łatki na luki w zabezpieczeniach, aż do końca swojego cyklu wsparcia 13 lipca 2010 r.
Windows 2000 jest ostatnią wersją systemu Microsoft Windows, która wyświetla oznaczenie „Windows NT”, i ostatnią wersją, w której wersje systemu Windows na komputery stacjonarne i serwery mają tę samą nazwę. Jego następcą został Windows XP (wydany w październiku 2001) i Windows Server 2003 (wydany w kwietniu 2003).
Windows XP (nazwa kodowa Whistler) – wersja systemu operacyjnego Microsoft Windows z rodziny Windows NT (oparty na jądrze NT) firmy Microsoft, wydana 25 października 2001 roku. Jednocześnie w tym dniu wydano Windows Media Player dla Windows XP[1]. Koniec wsparcia technicznego dla tego systemu operacyjnego nastąpił 8 kwietnia 2014[2], natomiast wersja POSReady 2009 była wspierana do 9 kwietnia 2019 roku.
Windows XP w wersji Home jest następcą systemu Windows Me, w wersji Professional jest następcą Windows 2000[3]. Nazwa XP pochodzi od angielskiego słowa eXPerience[4], czyli „doświadczenie” lub „doznanie”.
Windows Vista (wymowa /ˈvɪstə/, Windows NT 6.0, nazwa kodowa Longhorn) – system operacyjny z rodziny Windows wydany przez Microsoft 30 stycznia 2007 roku. Jest następcą systemu Windows XP. Kolejnym systemem Microsoftu jest Windows 7 wydany w 2009 roku. Wsparcie od Microsoft zakończyło się 11 kwietnia 2017 roku.
System został wydany w sześciu różnych edycjach, które różnią się dostępnymi aplikacjami. Windows Vista ma nowe lub ulepszone funkcje względem poprzednika, XP. Do najważniejszych należą nowy wygląd systemu Windows Aero, wyszukiwarka plików Windows Search, pasek boczny z gadżetami czy kontrola konta użytkownika. W Viście zawarto także nową wersję przeglądarki Internet Explorer 7, Windows Media Player 11 i Windows Media Center.
Podczas produkcji był znany pod nazwą kodową Longhorn[2]. Microsoft reklamował swój system sloganem Clear, Confident, Connected, czyli Przejrzysty, Pewny, Połączony[3]. Koszty produkcji Visty wyniosły łącznie sześć miliardów dolarów[4]. W październiku 2013 roku Windows Vista był zainstalowany na 3,16% komputerów na świecie[5], natomiast w Polsce w okresie 21-27 października 2013 udział ten wynosił 7,57%[6].
Windows 7 – wydanie systemu operacyjnego Windows firmy Microsoft, następca systemu Windows Vista. W maju 2010 używało go 20,09% użytkowników[2], wśród wszystkich użytkowników systemów z rodziny Windows. Oznacza to, że system ten w ciągu roku został zainstalowany na większej liczbie komputerów niż jego poprzednik, system Vista.
W lipcu 2012 Microsoft ujawnił, że sprzedał 630 milionów licencji systemu Windows 7[3].
Wsparcie od Microsoft zakończyło się 14 stycznia 2020 roku. Od tego momentu użytkownicy tego systemu nie otrzymują już żadnych aktualizacji[4].
Windows 8 – wersja systemu operacyjnego Microsoft Windows, produkowana przez Microsoft przeznaczona do użytku na komputerach osobistych, włączając w to domowe i firmowe komputery stacjonarne, laptopy i tablety PC. Proces rozwoju systemu rozpoczął się w 2009 roku przed premierą jego poprzednika Windows 7. Jego istnienie zostało potwierdzone na targach CES 2011, gdzie zaprezentowano wersję działającą na procesorze ARM, następnie od września 2011 do maja 2012 wydano trzy wersje rozwojowe systemu. 27 sierpnia 2012 system został uznany za ukończony i uzyskał status RTM. Oficjalna premiera systemu Windows 8 odbyła się 26 października 2012 roku w Nowym Jorku[1]. Razem z nim Microsoft zaprezentował system Windows Phone 8, przeznaczony na telefony komórkowe.
Do tej pory Microsoft wydał następujące wersje systemu: trzy wydania rozwojowe - Developer Preview, Consumer Preview, Release Preview oraz przeznaczone dla użytkownika końcowego Windows 8, Windows 8 Pro, Windows 8 Enterprise i ich europejskie wersje N[a], a także okrojoną wersję Windows RT przeznaczoną na urządzenia z procesorem ARM, niedostępną w sprzedaży indywidualnej, lecz jedynie na zasadzie licencji OEM dołączonej do urządzenia.
Windows 8 wprowadza znaczące zmiany, przede wszystkim skoncentrowane na poprawieniu doświadczeń użytkowników urządzeń mobilnych takich jak tablety, aby rywalizować na rynku z innymi systemami operacyjnymi przeznaczonymi na urządzenia mobilne jak Android i iOS firmy Apple[4]. Microsoft zmienił również logo Windows, aby było zgodne z nowym środowiskiem graficznym.
Windows 8.1 (pierwotnie oznaczony nazwą kodową Blue[1]) – uaktualnienie systemu Windows 8 wydane przez firmę Microsoft[2], dostępne jako darmowa aktualizacja systemu, dla użytkowników posiadających Windows 8, aktualizacja dostępna w Sklepie Windows (ang. Windows Store)[3]. Dostępny również jako oddzielny system operacyjny, możliwy do kupienia i samodzielnej instalacji[4][5].
Windows 10 – wersja systemu operacyjnego Microsoft Windows[4], która została wydana 29 lipca 2015 roku[5]. Do 29 lipca 2016 roku możliwa była darmowa aktualizacja systemu Windows 7 lub 8.1 do Windowsa 10.[6]
Pierwsze wzmianki o nowym systemie pojawiły się w kwietniu 2014 podczas konferencji Build, organizowanej przez Microsoft[7], zaś publiczna prezentacja miała miejsce 30 września 2014 roku[8].
Windows 10 ma na celu wyeliminowanie nieprawidłowości związanych z interfejsem użytkownika, wprowadzonych w Windows 8 przez dostosowanie systemu do urządzeń bez ekranów dotykowych (takich jak komputery osobiste i laptopy), przywrócenie menu Start[9][10] stosowanego jeszcze w Windows 7, system wirtualnego pulpitu i możliwość uruchamiania aplikacji Windows Store zarówno w oknach, jak i w trybie pełnoekranowym, na różnych rodzajach urządzeń[11]. Windows 10 jest dostępny dla laptopów i komputerów stacjonarnych, tabletów, smartfonów, innych produktów Windows oraz dla konsoli Xbox One.
W kwietniu 2020 roku, według serwisu NetMarketShare, Windows 10 był zainstalowany na 56,08% komputerów osobistych, co daje mu pierwsze miejsce na świecie[12].
